بررسی عوامل مؤثر بر بارش های تابستانی در یک ناحیه با توپوگرافی پیچیده (مطالعة موردی: سیل استان گلستان 8 تیر 1391)

در این مطالعه عوامل مؤثر بر بارش های شدید و سیل آسا در استان گلستان با استفاده از مدل wrf بررسی شده است. برای شناسایی نقش عوامل طبیعی در رخداد این بارش ها، سه آزمایش مختلف طراحی شد. این آزمایش ها شامل حذف اثر توپوگرافی رشته کوه البرز، شارهای گرمایی و رطوبتی دریای خزر و حذف همزمان این دو برای سامانة منتخب بوده است. سپس برخی کمیت های هواشناختی مهم و مؤثر بر بارش از قبیل فرارفت دما و تاوایی، شار قائم و افقی گرمایی و رطوبتی و انرژی پتانسیل در دسترس همرفتی (cape) محاسبه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بارش ها در مناطق مختلف استان گلستان ساز و کار متفاوتی دارند. به این صورت که بارش ها در دامنه های شمالی البرز در اثر صعود واداشتی هوا بر دامنه های رشته کوه البرز رخ داده است. بارش های شدید در جنوب شرق دریای خزر که منشأ سیل بوده ، به سبب همگرایی شار گرمایی افقی، شار قائم فراسو و ناپایداری همرفتی در منتهاالیه جنوب شرقی دریای خزر بوده است. ناپایداری همرفتی ناشی از فرارفت هوای گرم در ترازهای پایین جو و فرارفت هوای سرد در میانة وردسپهر است. شروع حرکت های فراسو و بارش ها به دلیل فرارفت تاوایی مثبت در تراز 500 هکتوپاسکال بوده که به شدت متأثر از رشته کوه البرز است.